سیر توحیدی انسان در اندیشه علامه طهرانی و نقش آن در اخلاق اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشیار، گروه فلسفه علوم انسانی، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

3 استادیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

انسان در أثر ضعف إدراک، و از سوى دیگر غرور و هوس و تکبّر، تنها همین ظاهر حیات دنیا را مى‌بیند و در أثر پرداختن به مظاهر و اشتغال به کثرات این عالم، از عالم ملکوت و آنچه براى او در آن عوالم مهیّا شده غافل مانده و آن قابلیّت‌ها و استعدادهاى خداوندى را براى همیشه با خود دفن خواهد کرد. در این راستا هدف تحقیق حاضر سیر توحیدی انسان در اندیشه علامه طهرانی بود که با روش کتابخانه ای و اسنادی انجام شد. یافته ها نشان داد مرحوم علامه طهرانی معتقدند که نوع أفراد بنى‌آدم، کال و نارس از دنیا مى‌روند. میوه کال غیرقابل‌استفاده است؛ نه طعم و مزه‌اى دارد و نه خاصیّتى، و قابل‌خوردن نیست.» یعنى انسانى که قابلیّت دارد مظهر أسماء و صفات حسناى حضرت پروردگار شود و بر مسند خلافت إلهى تکیه زند، با لذّت‌هاى حسّى خود را از إدراکات عقلیّه محروم و در ویرانه‌هاى این عالم حبس میکند. تنها راه وصول به معرفت و ذوق شهد شیرین لقاء حضرت پروردگار، همان فناء و اندکاک جبل أنانیّت، و طنین‌اندازشدن سروش توحیدى إِنّى أَنَا اللَهُ رَبُّ الْعَـلَمِینَ در طور قلب سالک‌است، و تا آن زمان که ذرّه‌اى ازبقایاى وجود و أنانیّت باشد همواره سالک از قرب و نزدیکى به سرادق حضرت أحدیّت رانده مى‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Monotheistic course of man in the thought of Allameh Tehrani and its role in Islamic ethics

نویسندگان [English]

  • Abouzar Fallahzadeh 1
  • Mehdi Abdollahi 2
  • Hadi Vasei 3
1 PhD student, Islamic philosophy and theology department, Qom branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
2 Associate Professor, Department of Philosophy of Human Sciences, Research Institute of Hikmat and Philosophy of Iran.
3 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
چکیده [English]

Due to weakness of understanding, and on the other hand, pride, lust and arrogance, man sees only this appearance of worldly life, and as a result of dealing with the manifestations and preoccupation with the abundance of this world, he remains oblivious to the world of the kingdom and what is prepared for him in those worlds. And he will bury those abilities and talents of God with him forever. In this regard, the aim of the present research was the monotheistic course of man in the thought of Allameh Tehrani, which was done with library and documentary methods. The findings showed that the late Allameh Tehrani believed that the type of human being, old and premature, will die. Kal fruit is unusable; It has no taste and no characteristic, and it cannot be eaten." That is, a person who has the ability to become the embodiment of the good names and attributes of the Lord and rely on the divine caliphate, deprives himself of rational understanding with sensual pleasures and locks himself in the ruins of this world. The only way to reach the knowledge and taste of the sweet nectar of the meeting of the Lord is the death and smallness of the mountain of selfishness, and the resounding of the monotheistic chant, "I am God, the Lord of the Worlds" in the form of a seeker's heart, and until such time as there is a particle of the remains of existence and selfishness,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sir Touhidi
  • Insan
  • Allameh Tehrani
  • Alem Malkut
  • Islamic ethics
دوره 2، شماره 4
پاییز ۱۴۰۳
مهر 1403
صفحه 79-89
  • تاریخ دریافت: 23 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 29 دی 1402
  • تاریخ پذیرش: 15 خرداد 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 15 خرداد 1403